Wat is stelling en wat is buiging?
Stelling verwijst naar de positie van het hoofd ten opzichte van de nek van het paard en vindt plaats in het eerste halsgewricht. Het is te vergelijken met de beweging die wij maken als wij ons hoofd naar links of naar rechts draaien. En dus niet kin naar beneden en korter worden in de hals.
Het is de bedoeling dat je paard stelling geeft in de richting waarin je gaat. Dus in de bocht rechtsom draait het paard zijn hoofd iets naar rechts. Ongeveer zover dat jij zijn oog aan die kant kunt zien. Hierbij mag het hoofd niet kantelen. Dus de oren moet op gelijke hoogte blijven! Ook mag het paard niet korter worden in zijn nek!

Buiging verwijst naar de buiging in de wervelkolom van het paard van de oren naar de staart. Wanneer we het paard in de bocht of op de volte van boven bekijken streven we naar een gelijkmatige buiging in het lijf die precies de baan van de volte beschrijft. Waarbij de achterbenen het spoor van de voorbenen volgen. Dan is het paard rechtgericht op de volte en heeft het balans.

Je kunt stelling hebben zonder buiging, maar je kunt geen correcte buiging hebben zonder stelling. We hebben stelling en buiging nodig zodat het paard niet valt in de bochten maar netjes het binnen achterbeen gebruikt om jullie samen door de bocht te tillen. Wil je paard in de bochten zijn hoofd omhoog doen? Dan weet je dat de buiging nog niet klopt en het paard niet de balans heeft gevonden op het binnen achterbeen.

Volgorde van de hulpen
Binnen de dressuur streven we ernaar dat het paard stelling en buiging kan geven op je zit- en beenhulpen. Dit is omdat we de mond zoveel mogelijk met rust willen laten en omdat we wanneer we met zijgangen beginnen de handen eigenlijk alleen nog maar willen gebruiken om de schouders van het paard te sturen en om te verzamelen. Ook wordt een paard vaak kort en strak in de hals wanneer we stelling vragen op enkel het bit. Het kan zeker voorkomen dat je soms nog een teugelhulp nodig hebt om de stelling te corrigeren, maar dan alleen als het met de zit en kuithulp niet lukt. En om het paard eraan te herinneren dat het dus stelling geeft op het been.
Paarden zijn hele slimme dieren en je kunt ze alles leren als je maar consequent bent in het stellen van de vraag en consequent blijft in de volgorde hulpen. En het goede antwoord beloont! Hier geldt de volgorde Zit – Been – Hand.

Aan de slag!
Zit: Wat doe je dan met je zit? Stap op een volte en ga voelen of je ‘de swing’ kunt voelen. In stap en draf is er een links-rechts beweging van jouw bekken dus niet van voor naar achteren! Dit komt omdat de ribbenkast van het paard roteert. Wanneer het paard zijn binnen achterbeen optilt roteert de ribbenkast omlaag en naar buiten en zakt jouw zitbeenknobbel aan de binnenkant van de buiging naar achteren en omlaag. Het bewust focussen op die beweging en later bewust inzetten is het eerste signaal voor je paard om te buigen om je zit aan die kant. Wanneer je van hand verandert ga je dus focussen op die beweging in je ‘nieuwe’ zitbeenknobbel. Op de duur zul je merken dat je een buigingswissel krijgt in je paard als je jouw focus verlegd naar je ander bil!

Been: De swing is ook te voelen in je bovenbeen, knie, kuit en voet aan de binnenkant van je paard. Let er maar eens op! Voor meer buiging kun je been geven aan de binnenkant. Begin eerst eens met bewust die swing die je voelt met je onderbeen ‘na te duwen’. Is dit niet voldoende dan kun je aandrijven. Deze hulp moet je geven op het moment dat het binnen achterbeen van het paard in de lucht is. Dit is dus wanneer je zitbeenknobbel aan die kant zakt! Je kunt een been van het paard namelijk alleen aansturen wanneer het in de lucht is. Doe je dit op het moment dat het been op de grond staat? Dan zal het paard alleen harder gaan duwen en meer druk geven in je hand.

Hand: Krijg je dan nog geen buiging dan moet je stelling vragen door je binnen hand opzij te doen. Dus nooit naar achteren. Het is niet erg als het paard daarbij de volte verkleint. Dit zal namelijk tot gevolg hebben dan het paard uiteindelijk het binnen achterbeen onder zijn buik plaatst en daardoor ‘eindelijk’ zal buigen van hoofd tot staart. Jij herkent dit moment doordat het paard zijn hals laat vallen en naar je hand gaat zoeken door zich uit te rekken naar voren.
Dat moment beloon je enthousiast met je stem of een kriebel én je verandert van hand.  Het van hand veranderen is een grote beloning als je van de moeilijke kant van het paard naar de makkelijke wisselt en het zorgt ervoor dat je het paard 2 kanten op soepel maakt en de kant die je net belast heeft even pauze krijgt.

Het belonen is minstens net zo belangrijk als het consequent vasthouden aan de volgorde van de hulpen. Het paard weet immers alleen wanneer hij het goede antwoord heeft gegeven wanneer wij hem dat uitleggen.

Help zijn hoofd komt weer omhoog!
Na het moment van buigen en je hand zoeken zal een paard dat dit nog niet kent gelijk weer recht worden en misschien zelfs zijn hoofd omhoog doen. Dit hoort erbij. Zet zijn hoofd niet vast! Het hoofd omhoog gooien is het teken dat hij de buiging en dus de balans weer even kwijt is. Dit kunt je niet voorkomen of herstellen door zijn hoofd vast te houden! Je krijgt dan alleen een schijnbalans.

Begin opnieuw (op de andere hand) en ga weer op zoek naar het goede antwoord en wees consequent in het aanbieden van de volgorde van de hulpen en het belonen van het goede antwoord. Je zult merken dat het paard steeds sneller snapt wat de bedoeling is en na een paar trainingen zul je merken dat het gelukt is! En je paard steeds losser wordt in zijn lijf en relaxter in het hoofd. En steeds beter gaat buigen en voorwaarts neerwaarts blijft. Er komt meer balans!

En als gevolg hiervan zal je paard als vanzelf een correctere hoofd- en halshouding aannemen. En er komt een rustiger, lichter teugelcontact. Nageven is namelijk het cadeautje wat jullie krijgen als het paard correct leert te buigen in zijn lijf en de balans vindt op zijn achterbenen. Dan kan het namelijk pas zijn rug ontspannen en laat dan automatisch het hoofd zakken.

Extra tips

• Doe de oefening eerst in stap en laat de teugels zo lang dat je paard zijn natuurlijke beweging met het hoofd van links naar rechts wiegen af kan maken.
• Focus niet op het naar beneden brengen van het hoofd met je handen. Dit werkt averechts!
• Wanneer je de neiging krijgt om met je binnen hand iets te doen, geef dan eerst de beenhulp aan de binnenkant om de stelling en buiging te herstellen. Als dat niet werk vraag je pas stelling met je hand.
• Volte verkleinen is vaak de oplossing voor het herstellen van de stelling en de buiging. Gelukt? Belonen met stem en volte weer vergroten.
• Stop op het juiste moment. Laat je paard steeds heel snel zijn hals vallen? Dan heeft hij het begrepen. Stop de training. Dit geldt voor alle nieuwe oefeningen. Morgen weet hij nog wat hij moet doen om comfort te krijgen. 

Trainrein draag ik een warm hart toe. Ik ben ambassadeur van deze teugeldrukmeter en gebruik de oefenteugel op verzoek tijdens de lessen. Voor hun schreef ik dit artikel, in het kader van hun serie "10 tips naar een fijner teugelcontact" op hun Facebookpagina 
Meer informatie over Trainrein vind je op hun website. 
Lijkt het je leuk om een clinic te organiseren stuur mij dan een e-mail voor meer informatie en het prikken van een datum. [email protected]

2016 is bijna voorbij en er is een heleboel gebeurd. In juni heb ik de 3-jarige opleiding afgerond en ben ik officieel NOKR instructeur niveau II geworden.
Niet lang daarna bleek dat mijn vaste aanstelling als Product/ Account Manager in de medische apparatuur kwam te vervallen. SCHRIK, geen baan en geen vast inkomen meer! Het is zo dat positiviteit mij met de paplepel is ingegeven en daar ben ik heel dankbaar voor. Ik zie het dan ook als kans voor mij om te groeien als instructeur en ondernemer. Daar heb ik nu eindelijk de ruimte voor.
Niet lang daarna ontdekte ik dat ik in verwachting ben. Zeer welkom en we kijken er naar uit! Maar zwanger en werkeloos is toch een combinatie waarvan de meeste mensen compleet in de stress schieten. Gelukkig doe ik het niet alleen en heb ik een partner, familie en vrienden waar ik op kan bouwen.
Omdat mijn focus nu volledig is gericht op de toekomst en de ruimte er is om mij volledig te storten op mijn passie, heb ik meer rust in mijn hoofd dan ooit...en ik realiseer mij dat ik 10 jaar op 150% heb gedraaid en dat het vroeg of laat was mis gegaan. Nu pas zie ik hoe ongezond druk ik toen was.
En nu...Ik geniet van wat er komen gaat. Elke week ontmoet ik nieuwe mensen met hun paarden. Mijn zwangerschap is precies op de helft en alles gaat voorspoedig. Elke dag doe ik wat ik leuk vind en ik groei! Mijn buik, mijn bedrijf, mijn klantenbestand, mijn vaardigheden, mijn kansen en mijn liefde voor het vak van instructeur!

Vandaag tijdens het geven van les aan Cynthia en haar ruin Centurion heb ik echt genoten. Een van de vele klanten en paarden die mij laten beleven dat goede rijkunst elk paard fysiek en mentaal verbetert en dat de oefeningen van de trainingsladder door elk paard en elke ruiter te leren zijn.

Van vandaag een filmpje

Sinds enige jaren begeef ik mij op het pad van de Klassieke Rijkunst. Eerst omdat ik hoopte dat het mijn laatste strohalm was voor mij en mijn toenmalige paard Bambam en nu omdat ik ervaar dat het een verhaal is zonder einde. Elke alinea is prachtig! Ken je dat gevoel als een boek uit is.....Die leegte. Het gevoel van 'ik zat net lekker in het verhaal en toen was daar die laatste regel, bladzijde en kaft!' Altijd vond ik dat jammer, zeker bij een zogenaamd 'open einde', maar gelukkig zijn er heel veel boeken. En na elk boek kun je weer aan een ander verhaal beginnen gelukkig. En als het boek na een paar hoofdstukken niet bij je past, pak je gewoon een andere boek of bezigheid...

Bambam was voor mij de eerste bladzijde van een bijzonder boek. Bijna dagelijks ontstaat er nu nog een nieuw hoofdstuk én het boek zal pas uit zijn, als ik er niet meer ben.
Zolang ik er nog ben zijn er heel veel paarden en mensen die samen met mij hoofdstukken schrijven. Alles komt voorbij; spannend, lief, verdrietig, mooi, lang en kort. Maar nooit saai. Sinds ik mij op het pad begeef van de Klassieke Rijkunst realiseer ik mij dat het mij en vele anderen heel veel moois te brengen heeft en dat de kennis oneindig is. We zijn nooit uitgeleerd en onze vaardigheden met onze paarden worden elke dag beter. Maar als het vandaag beter is, kan het morgen altijd nog mooier en lichter. Niet omdat het moet, maar omdat we streven naar....ja naar wat eigenlijk? Het doel is voor iedereen anders. En als je bij je doel bent aangekomen heb je je ambities en idealen alweer verlegd!

Elke dag is er iets nieuws te leren, ook uit boeken van een ander. De kennis die ik nog te vergaren heb is oneindig. Andere schrijvers zorgen ervoor dat er parallel aan mijn verhaal ook steeds meer verhalen en kennis bij komen. Zoveel boeken zelfs dat het onmogelijk wordt om ze allemaal te kunnen lezen....maar ik vind het niet erg. Ik lees en schrijf mijn verhaal; een verhaal zonder eind. Wie doet met mij mee?

Ontdek welke kennis jij nog kunt vergaren en doe er je voordeel mee!

Marije en Diego lessen ongeveer een jaar bij Tutti Centauri. Diego is een 11 jarige Arabier en toen we begonnen met zijn training was hij erg ongelijk in zijn schouders en voorbenen. Niet alleen in de bespiering, maar vooral in de paslengte. Inmiddels is daar niets meer van te zien! Zelfs zijn hoeven voor worden steeds gelijker! Ook is het door zijn lange, steile achterbenen en korte rug voor hem moeilijk om het gewicht naar zijn achterhand te brengen. Oefeningen als schouderbinnenwaarst en travers zijn hiervoor hele goede krachttraining. Diego en Marije hebben inmiddels ontdekt hoe ze het zwaartepunt in stilstand en in beweging naar achteren kunnen leggen. Hierdoor worden zijn voorbenen ontlast en krijg je meer schoudervrijheid en is het paard lichter in je handen. Ze beheersen aan de hand, in stap alle oefeningen tot en met het appuyeren. Rijdend hebben ze ook de oefeningen schouderbinnenwaarts en travers onder de knie.

Onderstaand filmpje laat enkele oefeningen zien van het werk aan de hand.

Binnen de rijkunst kennen we meerdere zijgangen. De meest bekende zijn de schouderbinnenwaarts en de travers. De renvers, appuyementen, pirouetten en galopswissels zijn weer variaties op de travers.
Waarom rijden we de zijgangen eigenlijk? Het meest gegeven antwoord op die vraag is: “Omdat ze in het protocol staan”

Eigenlijk zou de oefening zelf niet de reden moeten zijn waarom we ze rijden. De oefeningen  zijn de bouwstenen van de dressuur. Ze hebben een hele positieve uitwerking op het lichaam van het paard. De achterbenen leren meer gewicht opnemen en de kwetsbare voorbenen worden ontlast.  Maar het meest belangrijke is dat we  het paard met deze oefeningen alle hulpen leren die we nodig hebben om het paard rechtgericht te laten gaan, ook in de bochten en op de volte! Namelijk de versale en de traversale hulpen om altijd de schouders te kunnen verplaatsen t.o.v. de achterhand en andersom.

We leren het paard naar het zwaartepunt te stappen met zijn achterbenen en het resultaat is dat het we het paard kunnen sturen en verzamelen met onze zit en benen.
Het gaat dus niet om de ‘kunstjes’ schouderbinnenwaarts en travers, maar om het aanleren van de rechtrichtende hulpen. Deze hulpen heb je nodig om de voorhand en de achterhand te corrigeren wanneer het nodig is. Valt het paard over de schouder naar buiten?-->Schouderbinnenwaarts correctie. Zwaait de achterhand uit? --> Travers correctie.
Dus midden tussen schouderbinnenwaarts en travers zit rechtgericht. En een paard dat rechtgericht gaat, laat zich verzamelen vanuit de zit van de ruiter.

 Deze oefeningen kunnen uitgevoerd worden op een rechte lijn of diagonaal,op de voltes en in alle gangen en alle trainingsonderdelen. Dus ook bij het werk aan de hand en tijdens het longeren.
De oefeningen zijn door elk paard en elke ruiter te leren en heel nuttig voor elke discipline. Zelfs tijdens het springen om het paard makkelijker te sturen en terug op het achterbeen te krijgen!

Elk boek over paardrijden en rijkunst bevat een hoofdstuk over de zit. Vaak is dit het eerste hoofdstuk na bijvoorbeeld de inleiding. Dit is geen toeval!
De zit is de primaire hulp van de ruiter. De volgorde van de hulpen moet altijd zijn eerst zit, dan been en indien nodig de hand.  Leer rijden met je zit en alles wordt lichter.

Je blik is jullie kompas en bepaalt de bewegingsrichting van jullie gezamenlijke zwaartepunt. Met je  binnen zitbeenknobbel  vraag je het paard in de lengte te buigen om je binnenbeen.  Zijn hoofd zakt voorwaarts neerwaarts en de verbinding van voor naar achter komt tot stand.  Je benen bepalen de richting van de achterbenen van het paard. Jouw schouders zijn gelijk aan de schouders van het paard. Je handen bepalen de richting en de paslengte van de voorbenen.  Met je zit kun je vragen om met zijn achterbenen verder naar voren te stappen en dus te verzamelen.

Het klinkt fantastisch en als je het begint te leren, voelt het ook fantastisch! Jullie gaan samen als één. Als een centaur!
Om dit meester te worden moet je als ruiter eerst  leren luisteren met je zit. Deze vertelt ons wat de achterbenen van het paard doen. Met onze zit kunnen we deze ook  beïnvloeden.

Vandaag tijdens de lesdag zit hebben we eerst de theorie opgefrist. Kennis is immers kunde. Daarna alles geoefend te paard. Op de volte, rechte lijnen en zijgangen. Wie leert luisteren met zijn zit, leert fluisteren naar zijn paard.

Wanneer tilt hij het binnenachterbeen op? Wanneer moet ik drijven? Welke richting heeft de achterhand? Stappen de achterbenen naar het zwaartepunt?  Waar gaat ons zwaartepunt heen? Je ruitergevoel moet getraind worden om deze informatie te kunnen waarnemen en om te zetten naar juiste hulpen op het juiste moment. Gelukkig is alles trainbaar!
Daarna onder begeleiding van fysiotherapeut Marijke Peters werd er geoefend op de flexchair. Voor het fluisteren met onze zit is het een vereiste dat we onze uiterste bewegingsgrenzen in ons bekken en lage rug kennen en indien nodig verbeteren. We moeten onze romp, bekken en ledematen onafhankelijk van elkaar kunnen bewegen om correct alle hulpen te kunnen geven vanuit het zadel. De feedback van de computer en het getrainde oog van Marijke liegen er niet om. Het is moeilijk! Deze informatie laat ons zien waar onze verbeterpunten zitten en maken inzichtelijk waar de grootste progressie te boeken is als het om ons rijden gaat.

Mocht je ook zo’n leuke leerzame dag willen? Stuur dan een mailtje naar [email protected] en we komen graag bij je langs!

Bijzonder veel bewondering heb ik voor mensen die bij moeilijkheden niet het bijltje erbij neergooien, maar op zoek gaan naar een oplossing. Een 'stijdplan' maken en de durf hebben om zich helemaal in het onbekende te storten, omdat ze ergens weten dat ze goede weg inslaan. Heel goed gedaan Linda en Stefan en heel veel plezier nog samen met Delano! Voor jullie hoop ik van harte dat de dingen op jullie bucketlist langzaamaan afgevinkt kunnen worden en dat deze tegelijkertijd oneindig mag aangroeien!

Linda schrijft het volgende over lessen bij TC:

"Na een vervelende start (na aankoop van Delano) met blessures, valpartijen en een lange rustperiode, kregen wij het groene licht van de dierenarts om weer te beginnen met rijden. Helaas bleek het vertrouwen toch een deuk(je) te hebben opgelopen en ging het rijden niet van een leien dakje…. Aangezien Delano nogal nerveus/zenuwachtig was en wij toch een beetje met knikkende knietjes opstapten, ging het dus niet zoals het moest. Wat nu?
 
Toevallig organiseerde Martine in die periode net een lesdag ‘Rechtrichten’ bij ons op stal en natuurlijk hebben wij ons daarvoor opgegeven (mede omdat dit werken aan de hand was en wij er dus niet op hoefden ;-) ) De lesdag was een succes en we hebben besloten om wekelijks te gaan lessen bij Martine.
 
We zijn nu al een paar maand bezig en wat is het leuk! Nooit gedacht dat werken aan de hand zo leuk zou zijn, nu pas hebben we echt door wat een paard precies moet doen tijdens de verschillende oefeningen. In het begin was het behoorlijk lastig, wij hadden deze oefeningen nog nooit aan de hand gedaan (de meeste ook nog nooit onder het zadel), dus het was nieuw voor ons en nieuw voor Delano en dan moet je je paard toch maar even ‘uitleggen’ wat de bedoeling is. Martine weet ons alles prima uit te leggen / voor te doen en door de oefeningen in kleine stukjes te knippen wordt het voor iedereen al snel duidelijk. Gelukkig is Delano een ontzettend leergierig paard en doet hij altijd goed z’n best (zeker als er een snoepje te verdienen is). Ondanks het lastige begin, hebben we nu al verschillende oefeningen onder de knie en zijn we heel blij dat we zijn begonnen met lessen bij Martine.
 
Het vertrouwen is weer helemaal terug. Delano is enthousiast, relaxed en zit goed in zijn vel en wij vinden het heerlijk om met hem aan het werk te zijn. Ondertussen zitten we er ook alweer op en proberen we de oefeningen ook onder het zadel voor elkaar te krijgen. En onlangs hebben we onze eerste buitenritjes onder het zadel ook alweer gemaakt. Allemaal op ons eigen tempo en mede dankzij de lessen van Martine."

Motivatie is een persoonlijk iets. De één wordt bijvoorbeeld gemotiveerd door resultaten, de andere door het hebben van een stok achter de deur. Bij mij is het een combinatie van beiden. 
Ché wordt gemotiveerd door beloningen, rust en lovende woorden.
Het helpt mij enorm als ik weet waar ik aan wil werken en waarom en daardoor haalbare doelen stel voor mezelf en voor Ché. Eén van mijn persoonlijke doelen is dat ik mijzelf wil blijven ontwikkelen en ik investeer daar dan ook tijd en geld in. Dit doe ik voor mezelf maar indirect ook voor mijn paarden en lesklanten. Ik en zij verdienen de beste versie van mezelf.  Het komende jaar heb ik al verschillende clinics gepland staan, zowel als theorie- als praktijkdeelnemer. Bijkomend voordeel voor mezelf en voor Ché vind ik dat ik daardoor voor mezelf een stok achter de deur heb gezet. Vooral die clinics waar ik meedoe als praktijkdeelnemer 'dwingen' mij na te denken over wat ik zelf kan oplossen en waar ik misschien niet verder kom en dus op de clinics aan wil werken. 
Onderstaand een lijstje van de clinics waar ik komend jaar in ieder geval naartoe ga. Mocht je ook interesse hebben? Laat het mij weten ik heb nog plek over in de auto. Gezellig en leerzaam!

• 21 februari: praktijkdeelnemer Parelli door Humphrey Dirks, Markelo.
• 26 en 27  maart: theoriedeelnemer Academische Rijkunst door Bent Branderup bij Marius Schneider, Lüdlinghausen Duitsland.
• 2 april: theoriedeelnemer Klassieke Rijkunst door Rafael Soto, (Lunteren).
• 18 en 19 juni:  theoriedeelnemer Vaquero Horsemanship door Jeff Sanders, Pesse.
• 13 en 14 augustus praktijkdeelnemer Academische Rijkunst door Marius Schneider, Ede. 

Ook aan je eigen ontwikkeling en je motivatie werken? 
Facebook is een heel fijn medium om op de hoogte te blijven van dergelijke clinics. Volg groepen en personen die deze clinics organiseren en je kunt je op tijd, vaak wel ver in het voren, inschrijven. Praktijkplaatsen zijn vaak erg snel vergeven, dus ver in het voren inschrijven is vaak noodzakelijk, maar ik vind het dus wel fijn om veel al in de planning te hebben. Het motiveert mij om te blijven trainen en je hebt iets om naar uit te zien!

Gisteravond was ik getuige van de eerste bijeenkomst van 'Help your Horse". Dit was uiterst leerzaam voor mij als ruiter, paardeneigenaar en instructeur! 

Elke 2e woensdag van de maand is er de mogelijkheid om een gezondheidscheck te laten doen door 5 verschillende specialisten voor slechts 5 tientjes!
Je paard wordt bekeken door de osteopaat, de zadelpasser, bitfitter en de tandarts. En jij als ruiter krijgt van een fysiotherapeut m.b.v. van de zogenaamde flexchair feedback op o.a. je zit en rompstabiliteit. Van alles krijg je een mooi rapportje mee en er is voldoende gelegenheid om met iedereen van gedachten te wisselen.
Gisteren waren er 3 paarden en hun eigenaren aanwezig en ik heb mijn oren en ogen goed de kost gegeven door bij de consulten mee te kijken. Ook werd ik bij 1 paard zelfs ook nog even gevraagd of ik een analyse wilde doen in de bak. Maar natuurlijk, dat vind ik hartstikke leuk om te doen! 

Ik heb er veel van opgestoken en ik hoop dat mijn ongeplande bijdrage ook alle andere aanwezigen weer nieuwe aanknopingspunten heeft gegeven. 
 9 maart is er een vervolg, ook weer in Albergen. Die avond zal er ook iemand aanwezig zijn die is gespecialiseerd in 'teugeldrukmeting'. 

Mocht je meerdere mensen op je stal bij elkaar kunnen krijgen dan komt het team van Help your Horse ook jullie kant op! Meer informatie kun je vinden op de Facebookpagina van Help your Horse