Natuurlijk evenwicht en voorkeur van het paard
Van nature is een paard niet gemaakt om op te rijden. Sterker nog, de natuurlijke manier van voortbewegen maakt het een extra grote uitdaging om het paard in balans en op een gezonde manier te kunnen rijden. Wat in die natuurlijke aanleg maakt het zo uitdagend?
Om de beste ruiter te zijn voor je paard die je kunt zijn is het heel goed je bewust te zijn van deze natuurlijke 'scheefheden'.
Gewicht op de voorhand:
Paarden dragen 2/3 van hun lichaamsgewicht op de voorhand. Voor grazen en snelheid maken ideaal! Voor het correct dragen van een ruiter niet zo handig. Met het gewicht van de ruiter er nog bij, komt de balans erg scheef te liggen. De voorbenen zijn erg fijn gebouwd en kwetsbaar en dienen voor het paard alleen als steunpilaar onder het lijf. Wanneer wij het paard op een gezonde manier willen gebruiken als rijpaard moeten wij het leren meer gewicht op te nemen met de achterbenen door deze naar het zwaartepunt te laten stappen.
Om de beste ruiter te zijn voor je paard die je kunt zijn is het heel goed je bewust te zijn van deze natuurlijke 'scheefheden'.
Gewicht op de voorhand:
Paarden dragen 2/3 van hun lichaamsgewicht op de voorhand. Voor grazen en snelheid maken ideaal! Voor het correct dragen van een ruiter niet zo handig. Met het gewicht van de ruiter er nog bij, komt de balans erg scheef te liggen. De voorbenen zijn erg fijn gebouwd en kwetsbaar en dienen voor het paard alleen als steunpilaar onder het lijf. Wanneer wij het paard op een gezonde manier willen gebruiken als rijpaard moeten wij het leren meer gewicht op te nemen met de achterbenen door deze naar het zwaartepunt te laten stappen.
Links- of rechtsgebogen:
Elk paard heeft in meer of mindere mate een kromming naar links of naar rechts. Van boven bekeken. Sommige paarden hebben zelfs een S-bocht. Dit is heel normaal, wij mensen zijn ook niet symmetrisch in ons lijf. Het loont de moeite om je te verdiepen in welke 'banaan' je paard is, omdat daar een groot deel van alle rijkunstige uitdagingen hun oorsprong hebben. Het herkennen ervan brengt je dus al dichterbij de oplossing!
Een paard dat naar links gebogen is gaat in de regel makkelijker linksom, valt vaker op de rechterschouder, voelt zwaarder in je rechterteugel, gooit jou en je zadel naar rechts, kan rechtsom niet lekker ontspannen lopen etc.
Voor meer balans is het noodzakelijk dat wij het paard leren even makkelijk te buigen naar beide zijden. Dit om het zwaartepunt tussen 4 benen te houden en om alle oefeningen op beide handen te kunnen rijden.
Een paard dat naar links gebogen is gaat in de regel makkelijker linksom, valt vaker op de rechterschouder, voelt zwaarder in je rechterteugel, gooit jou en je zadel naar rechts, kan rechtsom niet lekker ontspannen lopen etc.
Voor meer balans is het noodzakelijk dat wij het paard leren even makkelijk te buigen naar beide zijden. Dit om het zwaartepunt tussen 4 benen te houden en om alle oefeningen op beide handen te kunnen rijden.
Links- en rechtshandigheid:
Links- en rechts handigheid: Paarden hebben net als mensen en de meeste dieren een voorkeurshand (voorbeen). Dit is het voorbeen waar het paard het liefst op leunt tijdens het eten of gewoon staan. Of als eerste naar voren en opzij zet wanneer hij uit balans is en misschien herkenbaar - de schouder waar het paard altijd graag op valt in de bochten wanneer wij erop rijden. Dit voorbeen heeft een betere coördinatie t.o.v. het andere voorbeen. Vooral met ruitergewicht bij het rijden van bochten en voltes kan deze 'handigheid' zorgen voor overbelasting in de pezen en weke delen van het onderbeen. Hoefkatrolontsteking is misschien wel de meest bekende blessure die helaas veel paarden treft zowel in de recreatie als in de sport, maar zelden bij een onbereden paard! Het is al eerder gezegd dat het zaak is om de voorbenen te ontlasten door meer gewicht naar de achterbenen te brengen, maar we streven ook naar een meer gelijke belasting van de beide voorbenen.
Poets vanavond je tanden eens met je anderen hand...dan zul je begrijpen hoe uitdagend die opdracht is voor je paard!
Poets vanavond je tanden eens met je anderen hand...dan zul je begrijpen hoe uitdagend die opdracht is voor je paard!
Schouders smaller dan de achterhand:
Een paard is in de regel smaller in zijn schouders dan in zijn heupen. Wederom geen probleem wanneer het paard gewoon paarden dingen doet, maar als wij met het paard in de rijbaan langs de wand rijden wel. Wanneer wij het paard met zijn buitenschouder net zo dicht langs de wand laten lopen als met zijn buitenheup, beweegt het zich scheef voort. Wanneer de ruiter dit niet corrigeert kan dat voor overbelasting en dus blessures zorgen en maakt dat bijvoorbeeld afwenden of bepaalde oefeningen lastig worden. Om dit plakken aan de wand te voorkomen hebben we de oefening schouder voor nodig. We kunnen dan de voorhand recht voor de achterbenen plaatsen en zo het paard recht te laten bewegen.
Op de afbeelding hiernaast zie je boven een paard dat zich scheef voortbeweegt langs de wand en onder een paard dat in schouder voor netjes rechtgericht gereden wordt.
Op de afbeelding hiernaast zie je boven een paard dat zich scheef voortbeweegt langs de wand en onder een paard dat in schouder voor netjes rechtgericht gereden wordt.
Links- en rechtsbenigheid:
Het paard heeft achter ook een voorkeursbeen. Het ene been is beter in stuwen en het andere beter in dragen. Dit is te vergelijken met mensen wanneer we bijvoorbeeld tegen een bal trappen, hinkelen of op een step rijden. Met welk been zet jij het liefste af? Met welk been ga jij als eerste de trap op?
Om met ons paard alle oefeningen op beide zijden op een soepele, verantwoorde manier te kunnen uitvoeren is het zaak dat we beide achterbenen trainen in het goed naar het zwaartepunt stappen. Het stuwende achterbeen moet beter en meer leren dragen. We gebruiken hier o.a. de volte en de zijgangen voor. Heel belangrijk daarbij is dat het paard niet voorbij het zwaartepunt stapt of ernaast!
Om met ons paard alle oefeningen op beide zijden op een soepele, verantwoorde manier te kunnen uitvoeren is het zaak dat we beide achterbenen trainen in het goed naar het zwaartepunt stappen. Het stuwende achterbeen moet beter en meer leren dragen. We gebruiken hier o.a. de volte en de zijgangen voor. Heel belangrijk daarbij is dat het paard niet voorbij het zwaartepunt stapt of ernaast!
Diagonale Scheefheid:
Dit is de diagonale verschuiving van het zwaartepunt van de achterbenen naar de schouders van het paard. De richting en mate van verschuiving is afhankelijk van de 5 eerder genoemde punten. Een paard dat links gebogen is en met zijn linker achterbeen graag stuwt zal zijn zwaartepunt diagonaal verschuiven naar zijn rechter voorbeen. Linksgebogen paarden zijn vaak rechtshandig te noemen. En hebben een verschuiving van het zwaartepunt van linksachter naar rechtsvoor. Wanneer je met dit paard linksom rijdt en niet weet hoe dit te corrigeren zal het paard de volte steeds groter maken omdat het op de buitenschouder valt. En rechtsom heeft het de neiging om naar binnen te vallen en de volte steeds kleiner te maken. Het kan er zelfs toe leiden dat het paard gaat staken omdat het bang is te vallen. De oefeningen van het Rechtrichten en uit de Klassieke Rijkunst leren de ruiter en het paard het zwaartepunt altijd tussen de 4 benen van het paard te houden en in de richting waarin men wenst te gaan.
Verticaal scheef t.o.v. de grond:
Bovengenoemde punten zullen bij een hoge snelheid ervoor zorgen dat het paard in de bochten scheef komt te hangen t.o.v. de grond. Bij een paard dat vrij beweegt en lekker speelt met zijn vrienden in de wei, levert dit zelden problemen op. Wanneer we op dit paard door de rijbaan willen galopperen is dit voor de ruiter en paard erg onplezierig. Het voelt onstabiel, onveilig en vaak is er een gebrek aan controle op de snelheid en de richting. Voor het paard resulteert het in overbelasting van de voorbenen en rug en psychische stress. Het paard maakt zijn rug hol en draagt het hoofd hoog en vaak kijkt het naar buiten. Het rijden is dan geen plezierige ervaring voor paard en ruiter. Het paard leren in beide richtingen gelijkmatig te buigen om je binnen (zit-)been is de voornaamste oplossing voor dit probleem.
Onze natuurlijke reactie is vaak stelling vragen met de directe binnenteugel. In de meeste gevallen zal dit het probleem verergeren.
Onze natuurlijke reactie is vaak stelling vragen met de directe binnenteugel. In de meeste gevallen zal dit het probleem verergeren.
Verhouding boven- onder:
De rug van het paard is niet gemaakt om een last te dragen anders dan zijn eigen lijf. Om een ruiter te kunnen dragen zullen wij het paard moeten leren om zijn rugspieren te ontspannen en zoveel mogelijk zijn achterbenen en buikspieren te gebruiken om de ruiter te dragen. Het is een misverstand om te denken dat het paard ons draagt met zijn rugspieren. Het paard gebruikt zijn rugspieren om zijn hoofd en hals op te tillen en om bijvoorbeeld te bokken. Uiteraard draagt hij ons wel met zijn rug en het trainen van de achterbenen en het spiercorset van de romp voorkomen dat we de rug beschadigen. We moeten het paard leren dat hij ons draag met zijn achterbenen en buikspieren. Dit houdt zijn rug gezond! De hals positie moet voorwaarts neerwaarts zijn om de rug op de juiste manier op spanning te houden. Daarover zie je in het onderstaande filmpje meer.
Samengevat komt het er dus op neer dat een paard moet leren hoe hij zijn ruiter het makkelijkst en het meest verantwoord draagt. Wanneer we de tijd nemen om het paard dit zorgvuldig uit te leggen en deze krachttraining aanbieden krijgen we meer balans en harmonie. Paarden worden rustiger, zekerder, trotser en krijgen plezier in het werk. We houden ons paard tot op hoge leeftijd gezond als gebruikspaard.
Welke oefeningen we daarvoor gebruiken lees je hier.
De scheefheid van de ruiter speelt ook een grote rol. De ruiter moet daarin ook zijn verantwoording nemen en werken aan zichzelf!